Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

greenspun.com : LUSENET : Vietnamese American Society : One Thread



Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn
Út Trà Ôn tên thật Nguyễn Thành Út,
sinh năm 1918 tại huyện Trà Ôn (tỉnh Vĩnh Long).
Mất ngày 13 - 8 - 2001 tại Bệnh Viện Nguyễn Tri Phương thọ 83 tuổi.
Những sân khấu lớn nhất từng tham gia: Thống Nhất, Dạ Lý Hương, Thanh Minh Thanh Nga, Kim Thanh...


Bài "Tình Anh Bán Chiếu" tôi được nghe chung với bà nội . Cảm giác êm đềm ban đêm , nằm cạnh bà phe phẩy chiếc quạt nan , trong chiếc mùng tuynh trắng , ánh trăng nhàn nhạt len vào cửa sổ và giọng hát ngọt lừ ru ngủ của Út Trà Ôn làm tuổi thơ của tôi thấm nhập giòng nhạc miền Nam dù bà nội là người Bắc di cư năm 1954 .
Tiếng đàn bầu, thập lục, kìm , nguyệt vương vương vấn vấn , những người nghệ sĩ vọng cổ lão thành dần dần khuất bóng , làm sao tôi kể lại cho con cháu nghe về nền nghệ thuật cải lương , hát bội ? ? ? làm sao diễn tả nỗi buồn lặng lờ trên sông nước nghe điệu vọng cổ hoài lang ?
Giờ thì người nghệ sĩ năm xưa cũng không thấy nữa. Câu hát cũ trôi theo dòng sông cũ. Trôi vào dòng thời gian bất tận... Nửa thế kỷ, bài ca ấy vẫn là một dấu son bên cạnh một tên tuổi có một không hai đã đưa bản vọng cổ thăng hoa tuyệt vời.
Nhất là ở đây . . .Với bài Tình Anh Bán Chiếu đã đưa ông lên ngôi "vua vọng cổ". Xin chép lại như nén hương tưởng nhớ ông .

Tình anh bán chiếu
(nói lối)
Hò ơ... chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm .Công tôi cực lắm, mưa nắng dãi dầu .Chiếu này tôi chẳng bán đâu . Tìm em không gặp... Hò ơ... tìm em không gặp tôi gối đầu mỗi đêm...
(vào vọng cổ)
Ghe chiếu Cà Mau đã cấm sào trên bờ kinh ngã bảy, sao người con gái năm xưa chẳng thấy ra... chào .
Cửa vườn cô đã khoá kín tự hôm nào , tôi vác đôi chiếu bông từ dưới ghe lên xóm rẫy , chiếc áo nhuộm bùn đã lấm tấm giọt mồ hôi .
Nhà của cô sau trước vắng tanh gío lạnh chiều hôm bỗng có ai dạo lên tiếng nguyệt cầm như gieo vào lòng tôi một nỗi buồn thê thảm .

Cô đã đặt đôi chiếu bông bề dài hai thước có lẽ để điểm tô ở chốn loan phòng , hôm nay cô đã quên tôi để cất bước theo chồng . . .
Cô ơi đôi chiếu này tự tay tôi dệt lấy , tôi đã lựa từng cọng lát sợi gai . . .nhưn gkhi tôi đến nơi thì cô đã rời bỏ quê nhà sang qua xứ khác, tôi đứng trước cổng vườn xưa nỗi buồn man mác , còn đôi chiếu này tôi biết tặng cho ai ? . . .

Nhớ năm ngoái khi ghe vừa tới vàm sông ngã Bảy, cô đã tươi cười dẫn tôi đến tận nhà cô ; đưa tôi vào chốn phòng riêng để đo ni chiếc giường gõ đỏ và cô đặt tôi làm đôi chiếu , cô hỏi qua gía cả, tôi trả lời lấy giá rẻ làm quen .
Năm hôm sau tôi sắp sửa lui ghe cô còn đứng trên bến dặn dò kỹ lưỡng , sau khi cô đà quay gót chiếc áo bông hường cũng khuất dạng sau mấy lùm tre , cô có biết đâu tôi đã lấy nón lá che ngang để dấu đôi giòng nước mắt vì không muốn bàng quan thiên hạ họ cười tôi là một kẻ si tình .
(nói lối)

Khi hỏi lại xóm riềng tôi mới biết , cô theo chồng đã được bốn trăng qua .
Mình dám đâu sai hẹn với người ta mà họ đành đoạn bỏ nhà đi xứ khác . .
(vọng cổ)
Tôi vác đôi chiếu bông mà cõi lòng tan nát , bước chân đi như thể xác không hồn . . .nước mắt tuôn rơi như lá rụng trên đường , gió Đông vụt vù thổi mạnh lạnh đất trời lạnh đến cả tâm can .
Người ta đã có đôi rồi chiếu chăn đâu ấm bằng người tình chung ,
Để mình vác cặp chiếu bông chờ đợi chi nữa uổng công đợi chờ . . . .

Khuya đêm nay ngồi chờ nước lớn nỗi buồn đau cứ canh cánh bên lòng . . .tôi thấy đời tôi sao lạnh lẽo khôn cùng . . . còn chi buồn hơn nghề bán chiếu để tô điểm loan phòng cho những gái còn Xuân . . .đến khi họ cất bước sang ngang lại không một lời hỏi han từ giã đến đôi chiếu bông tôi đã bỏ công ngồi dệt mấy ngày đêm ròng rã mà nay vẫn còn nằm trơ ở dưới khoan thuyền .
(nói lối)

Ngọn gío đêm Đông ơi đừng thổi nữa lòng tôi lạnh lắm gío Đông ơi .

Tôi nhổ sào cho ghé chiếu trôi xuôi lòng nặng trĩu một nỗi sầu tê tái , tôi ngồi yên sau lái đôi mắt vẫn hướng về nẻo cũ vườn xưa . Hỡi ơi con sông Phụng Hiệp chảy ra ngã bảy thì lệ của tôi sao nó cũng lai láng muôn giòng . . .
Có ai biết được tấm lòng của tôi với cô gái mỹ miều trên kinh ngã Bảy
Sông sâu bên lở bên bồi , tình anh bán chiếu trọn đời không phai . . .



Với Tình Anh Bán Chiếu, Út Trà Ôn trở thành Vua vọng cổ và ông luôn đứng đầu trong các hãng băng đĩa. Cho đến bây giờ, vẫn chưa thấy một bài vọng cổ nào sóng đôi với một tên tuổi bền bỉ dường ấy, vượt lên cả quy luật phai tàn, để sống cùng những thế hệ kế tiếp trên con đường phát triển của vọng cổ. Út Trà Ôn đã là một tượng đài của nghệ thuật cải lương Nam Phần. Không hiểu sao giữa những nén nhang nghi ngút, chợt nhớ giọng trầm buồn ông tiễn đưa ai. Cái giọng man mác khói sương gắn vào câu hát nào thì câu đó chừng như khắc vào lòng người một điệu, hát mà làm cho người ta nhớ được lời bài hát, ăn sâu vào tâm khảm đâu dể mấy người.

... Tôi đứng đây mà tưởng chừng như đứng bên bờ sông Mỹ Thuận, lúc mình quay xuồng tách bến để trở lại với hai con. Bờ cây dài nhuộm khói hoàng hôn, con nước lớn lục bình trôi rời rạc. Chiều đã xuống mặt Trường Giang bát ngát mà bóng người xưa còn lẩn khuất giữa sông... dài...
đó là một trong những câu hát đẹp nhất mà giờ đây chúng ta đành xem như tuyệt tình ca ông gửi lại cõi đời.

Nghệ Sĩ Ngọc Giàu:Từ hồi nhỏ xíu tôi dã nghe bài Sầu Vương Biên Ải của ông. Lớn lên có ngờ đâu mình được hát chung với ông. Kỷ niệm vui nhất là vào năm 1969 cùng ông và đoàn Thanh Minh Thanh Nga.Tụi tôi còn nhỏ mà cứ xúm lại chọc ghẹo ông, ông chỉ cười hà hà. Chừng nào chịu hết nổi thì ông la:Tụi bây nói bậy tao oánh chết bây giờ". Ờ, giọng ca thì buồn nhưng tánh lại rất vui, ngộ lắm.

Nghệ Sĩ Bạch Tuyết:Tôi nghĩ cuộc ra đi của ông không có gì buồn thảm, vì ông đã cống hiến cho cuộc đời này tất cả những gì tốt đẹp nhất để bây giờ thanh thản nằm xuống trong sự ái của mọi người. Tôi nhớ những ngày già yếu không xuất hiện trên sân khấu nữa thì ông đi hát ở chùa, gieo thiện duyên cho khán giả, cũng là tâm đức của người nghệ sĩ. Còn kỷ niệm của tôi với ông ngày xưa thì rất nhiều. Tôi có vinh hạnh đứng chung với ông trên nhiều sân khấu và gọi ông là cậu Mười. Và như một cái duyên hay sao, mà những vở tôi đạt doanh hiệu lớn điều có mặt ông. Trong các vở đó, ông luôn là ngôi sao số 1, nhưng lại nâng đỡ lớp trẻ, giúp chúng tôi cất cánh bay cao. Và điều chúng tôi kính phục nhất là ông không bao giờ làm ra vẽ Ngôi Sao, nói năng từ tốn, lễ độ, đi tập tuồng đúng giờ, không hút thuốc, không la lối dù đang chỉ dạy chúng tôi, tư cách đó xứng đáng là nghệ sĩ của quần chúng....

Nghệ Sĩ Phương Quang:Nếu có người bảo tôi là bản sao của ông thì tôi cũng không buồn đâu, mà còn hãnh diện nữa. Vì đâu dễ kế thừa một người lớn lao như vậy. Nói thiệt, hồi nhỏ tôi nghe hoài mấy đĩa Thái Sư Văn Trọng, Tôn Tẩn Giả Điên, riết rồi nhiễm ông và ước mơ sẽ nối gót ông. Tôi vẫn có cái riêng của tôi, nhưng lúc nào tôi cũng thần tượng ông. Và bây giờ ông mất đi, tôi lại càng phải giữ cho được những tinh hoa mà ông đã truyền trao.



-- Nong bi dai' (vietnamcongsans@yahoo.com), August 21, 2004

Answers

Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

Xin được thắp nén hương lòng tới nghệ sĩ Út Trà Ôn

-- Kẻ Sĩ Bắc Hà (ke_si_bac_ha@yahoo.com), August 21, 2004.

Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

Vậy là cái nhà anh Tám Khỏe này ly khai với lão Kách mạng Bảy Đàn thật rồi nhẩy ? Tiếc là nhà tớ chưa được nghe ông ấy Hát Chèo cổ Bắc phần !

-- Long Quan (but_chang_ta@yahoo.com), August 21, 2004.

Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

Vài bài vọng cổ với giọng ca Út-Trà-Ôn
Ô ng lão chèo đòÚt-Trà-Ôn, Viễn Châu
Tình anh bán chiếuÚt-Trà-Ôn, Viễn Châu
Gánh chè khuyaÚt-Bạch-Lan, Út-Trà-Ôn


-- (tosu_cs@yahoo.com), August 21, 2004.

Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

HaHa ....Ai Vo bo ma nghe UTO "Tinh anh ban chieu" cua Tosu nua chac chet ......

-- Nong bi dai' (vietnamcongsans@yahoo.com), August 21, 2004.

Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

***

Đang O thì tự dưng Vĩnh biệt Út Chà Ôn ???

Oh.. Lord ....VAS Keeper chửi là phải, có lẽ tôi sẽ post bài Vĩnh biệt NHẤT LINH hoặc vĩNh biệt Ô Shư Thích Quảng -Dức????

What is the Point?

Lạm dụng post SUBJECT mà O có gì hay ho hoặc chôm chỉa từ nơi khác thì buồn bỏ mẹ :)

-- Vĩnh biệt THANH NGA :) Vĩnh biệt Ho^` DickHead :) (ChuyenTriHOINACH@aol.com), August 21, 2004.



Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

hohoho....Ut' Tra` On nay` hinh` nhu an com quoc gia tho` ma cong san.....dau cong san trong nha` de chung' no' dat bom pha phach' xom' lang` mien Nam .......may ngai` di vinh biet thuong tiec' 1 thang` cong san di tham Ho Ma Manh ?????

-- MA CO HO CHI MINH (MoiRoHoChiMinh@damtac.net), August 21, 2004.

Response to Vĩnh biệt Nghệ Sĩ Út Trà Ôn

Bài này vi phạm quy tắc "bản quyền" sẻ bị XÓA. Xin lỗi trýớc nghe.

-- VAS Moderator (vasgatekeepers@yahoo.com), August 27, 2004.

Moderation questions? read the FAQ