Orchid Lâm Quỳnh

greenspun.com : LUSENET : Vietnamese American Society : One Thread

 


 


Ra khỏi tù một tháng th́ mẹ tôi sinh tôi. Đen thủi đen thui. Mẹ giỏi Hán văn, lấy hai trong bốn chữ “Dao lâm quỳnh thụ” đặt tên cho con gái: Lâm Quỳnh. Cả xóm không ai thèm gọi cái tên chữ nghĩa kiểu cách đó. “Quỳnh đen” là cái tên mọi người gọi tôi. Mẹ dắt anh Cu đi vượt biên, ở tù, ra tù th́ sinh tôi. Cả xóm nghi tôi là con của hải tặc Thailand. Mẹ nói: “Con Thailand th́ phải nói tiếng Thailand, bé Quỳnh nói tiếng Việt Nam mà” Tôi an tâm, mặc dù càng lớn tôi càng đen càng xấu, trong khi anh Cu đẹp trai và trắng bóc.

Ra tù, người ta không cho mẹ đi dạy nữa. Nhưng không sao, mẹ vẫn c̣n hai đứa để dạy: Thằng Cu Bột ḿ và con Quỳnh đen. Nhờ vậy, bốn tuổi tôi thuộc vô số ca dao, thơ… lớn chút nữa tôi kể chuyện cổ, điển tích, giai thoại như máy. 10 tuổi tôi được tuyển thẳng vào lớp 6 trường Tây Colette với số điểm thi tốt nghiệp lớp 5, văn 10, toán 10. Ngày khai trường ông lănh sự Pháp trao hoa và nói mong gặp lại tôi trên đất nước của ông. Cách đó 2 năm tôi cũng đoạt được 2 giải thưởng lớn về Piano và keyboard của hăng đàn Yamaha tổ chức. Tôi cũng được tuyển thẳng vào Nhạc viện tức là trường Quốc Gia Âm Nhạc Saigon cũ.

Dẫu vậy, mẹ vẫn kiên tŕ t́m cách cho 2 con ra khỏi Việt Nam. Ngay khi có chính sách du lịch ở Canada, Mẹ và tôi đă có mặt trên chuyến bay rời Việt Nam sớm nhất. Anh Cu bị kẹt lại và 2 năm sau anh cũng qua được Canada.

Đến Canada, một tuần sau hai mẹ con đi làm. Xin được một chân quét dọn nhà cửa cho một bà nha sĩ. Công việc nhàn, lương cao, 6 đồng/giờ, ngày 4 tiếng, tôi và mẹ hút bụi, lau nhà, rửa chén, lau cửa, chùi buồng tắm, cầu tiêu… Hai mẹ con vừa làm vừa nói chuyện. Toàn những chuyện thanh cao về văn học nghệ thuật. Cũng có những buổi, tôi chứng kiến cảnh các con bà chủ học đàn. Nh́n cảnh những đứa to đùng đánh bập bẹ những nốt vỡ ḷng. Tôi nh́n mẹ, nói bằng mắt “Mẹ ơi, đúng là sim, me, tràm, chổi.”

Ngày nào cũng bốn tiếng, 2 mẹ con kiếm được 24 đô Canada. Hôm nào được lau chùi thêm ở văn pḥng nha sĩ, hai mẹ con lại có thêm 2 giờ, 12 đồng nữa. Vui kể ǵ!
Nhận tháng lương đầu tiên, mẹ mua ngay cho Quỳnh đen một hộp ch́ màu bự ơi là bự. Ba tháng ở Canada, mẹ đă được đi Mỹ. Tôi ở lại tiếp tục nghề lau chùi với ngoại. Bao giờ cũng vậy, ngoại làm ở ngoài và tôi làm trong pḥng, ngoại sợ chẳng may có những đứa bằng tuổi tôi đến làm răng, tôi sẽ buồn tủi. Tôi làm không lâu, phải chuyển nghề, v́ bà chủ sợ bị phiền khi thuê tôi, lúc đó mới 10 tuổi.

Tôi đi hái dâu và nhổ hành với d́ em. Sáng 5 giờ ra góc đường chờ xe tới đón. Hàng trăm người, phần nhiều là thiểu số. Tay xách cơm, theo xe đến các nông trại trồng hành.
Nhổ đầy thùng là 10 đồng, tôi nhổ cả ngày vẫn không sao đầy thùng. Đi dọc theo từng luống tay kéo lê thùng theo, nhổ từng cụm, đập hết đất, xếp vào thùng cho ngay ngắn. Hơi hành xông lên, nước mắt nước mũi cứ ràn rụa chảy ra… Vẫn không sao đầy thùng!

Cuối ngày, khi nào người kiểm soát tính tiền, cũng bẹo má tôi:
- Mày chỉ bằng cháu nội tao, cháu tao c̣n bú sữa, c̣n mày đă đi làm. Tao ghi cho mày đầy thùng nhá! Sáng mai ráng hơn 1 thùng, tao sẽ ghi là 2 thùng. Dễ ợt! Tao sẽ lấy của mấy thằng to đùng kia bỏ vào thùng mày, nhóc ạ! Ê! mày mấy tuổi, 10 hả? Vậy là không đáng cháu nội tao, chỉ đáng là chắt nội thôi. Hô! hô! Hô….
Ông cười rung cả tấn mỡ.
Cả tháng nhổ hành, ngày nào cũng nắm củ hành. Mẹ ở Mỹ phone tuần 2 lần hỏi thăm. Tôi kể:
- Mẹ ơi! Bé nằm mơ thấy sờ vú mẹ, mà sao vú mẹ biến thành củ hành.

Mẹ khóc.
Mẹ kể cho D́ Em nghe. Mẹ đi may, kim cắm vào tay. V́ may một kiểu, nên cứ cắm vào một chỗ, chưa lành kim đă cắm vào lần khác. Có khi găy ghim trong móng tay. Mẹ nói cứ mỗi lần thấy xe cứu hỏa là mẹ nghĩ nhà ngoại cháy và bé “Quỳnh đen” đang chạy ra không được. Hai năm xa Mẹ, không đi học, sống chui nhủi ở Canada, tôi học được khá nhiều điều. Tôi biết nấu ăn, làm nhiều thứ bánh, biết chút ít may vá. Cái mà tôi cho đă giúp ích được cho tôi sau này là vốn tiếng Việt.

Tôi không nói được tiếng Anh, nên tha hồ tung hoành trong kho vốn tiếng Việt, kho sách mẹ mang đi. Khi rời Việt Nam hành lư của 2 mẹ con toàn là sách. Tôi đọc khá nhiều về văn học, âm nhạc, thi ca, dịch thuật. Tôi biết khá nhiều về âm nhạc. Tôi biết Vũ Thành An, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên, tôi biết cả Văn Phụng, Dương Thiệu Tước, Phạm Đ́nh Chương và mê ơi là mê Văn Cao. Tôi biết và thích những tựa sách của nhà văn Mai Thảo. Tôi thích thơ ông. Sau này tôi biết thơ ông chính là ông, đúng là ông. Nghênh ngang, lừng lững…

1995, một lần nữa, mẹ tôi quyết định tha tôi từ Canada qua Mỹ bằng đường di dân lậu qua biên giới.
Kế hoạch được thảo ra rất chu đáo. Đêm băo tuyết tháng 12, như dự trù, chuyến đi trót lọt qua đường tơ kẽ tóc, trước một giây và sau một giây là tôi có thể bị bắt và liên lụy không dưới 5 người nữa. Vậy mà tôi đă thoát ngon ơ, qua biên giới Vencouver và Seattle, rồi một cái vé máy bay đàng hoàng về Orange County được mua bằng 2 thùng rượu 4 chữ của bác Mai Thảo.
- Tao nhịn uống nửa tháng đó con Việt Cộng con. C̣n đây, tao chia cho mày 2 cái mền nữa. Có hai vết cháy v́ thuốc lá. Nhưng không sao! Vậy là tối nay ông sẽ bị lạnh, nhưng bù lại ông đếch c̣n lo cho mày nữa.

Ông đâu có biết, tối đó, tối đầu tiên ở O.C., nằm trong garage chỉ với một cái mền của ông, tôi cũng lạnh cóng. Đêm đó, Mẹ đă mang cái heater duy nhất vào pḥng tôi. Nhưng nửa đêm tôi bê sang pḥng bố mẹ, v́ nghĩ bố mẹ lớn tuổi sẽ lạnh hơn tôi.

Chuyện cần thiết nhất là tôi phải đi học. Hai năm rồi, tôi không đến trường lớp. Bố tôi đă gấp rút lo cho tôi vào trường. May quá họ không đ̣i một giấy tờ ǵ cả, ngoài giấy chích ngừa!
Một tháng sau, tôi chính thức vào trường. Vào ngay lớp 9, tôi học gấp đôi những đứa b́nh thường. Học không khổ lắm, cái mà tôi sợ nhất là, mỗi ngày phải chạy hai ṿng quanh sân trong giờ thể dục.
Bác Mai Thảo nói với bố tôi.
- Vào trong trường bảo với chúng nó, con tao chỉ bằng cái kẹo, đâu có bơ sữa như chúng mày. Để cho nó chạy nửa ṿng thôi.
Bố tôi dạ vâng nhưng lơ đi. Lần sau, tôi không dám than ǵ nữa. Tôi sợ có ngày, bác Mai Thảo sẽ lừng lững vào trường nói với thầy hiệu trưởng của tôi nói bằng tiếng Việt kiểu Bắc kỳ đàng hoàng: “Này ông để cho tôi dẫn nó đi ăn đă. Nó bé thế, học làm đếch ǵ cho nhiều.”
Nhờ 2 năm ở Canada đánh vật với sách vở, băng nhạc Việt, tôi nhận ra được rất nhiều giọng ca, nhớ đủ tên các bài ca, nhạc sĩ, ca sĩ. Tôi khen không ai hát bài “Thiên thai” ngọt ngào bằng HT. Bác Mai Thảo nghe khoái lắm! Bác kể bác đă nói thế nào với bác VQN (khi ấy là giám đốc đài phát thanh Huế) để được làm quen với cô HT. Rồi hứng chí, bác kể luôn chuyện bác về Huế, đến nhà gặp bố mẹ của cô HT và nói thế nào để hỏi cô làm vợ. Hai cụ nghe thất kinh luôn. Kết quả là bác đă một ḿnh suốt đời. Tôi biết không dưới một tỷ chuyện về bác Mai Thảo, nghênh ngang, hào sảng và cô đơn.

Từ ngày có tôi, Bố Mẹ đă dời từ 1 garage sang ngôi nhà 2 pḥng ngủ, bếp, 1 bathroom 1 patio, garage. Để bớt tiền thuê nhà, bác mẹ cho một gia đ́nh có 2 con nhỏ share… hết cả 2 pḥng ngủ bếp và bathroom.

Chúng tôi 3 người c̣n lại, 1 garage và 1 patio, không có bathroom. Quây patio lại, 2m 4m bố mẹ tôi có một nơi để bố viết lách, mẹ may, tiếp bạn bè và một xó để ngủ. Ở garage, chia làm 3 phần. Góc lớn nhất quây lại là pḥng ngủ của tôi, góc trái, ở trên để song, bát, dĩa và 1 cái ḷ điện nhỏ. Đó là “kitchen”. Góc khuất là “bathroom” theo sáng kiến của mẹ. Mẹ lấy bao nylon đựng hàng may quây lại. Dưới sân, mẹ lấp ciment đắp 1 con lươn để khi tắm, nước không chạy tràn khắp nơi. Ai tắm phải lấy chổi quét nước ra ngoài. Nước tắm th́ phải lấy xô xách và lấy lon làm gáo, như ở miền quê Việt Nam.
Mỗi lần đi restroom phải lên xin nhờ nhà trên. Bố th́ không sao, v́ bố là… chủ nhà. C̣n tôi th́ khác. Cứ mỗi lần đi nhờ restroom, con bé nhà trên lại đập cửa khóc thét lên. Lần nào cũng vậy, hễ thấy tôi lên xin nhờ restrrom, là nó hét lên, đập cửa đùng đùng, nó bảo nó cũng cần. Hoặc nếu nó vào trước, mà biết tôi cần, th́ nó ngồi hoài. Tôi tủi thân và hai mẹ con lại ôm nhau khóc. Về sau, tôi cũng bắt chước mẹ, đi cầu trên giấy, gói lại bỏ vào bao nylon. Xong, bỏ thùng…rác!

Tôi đă thấy cuộc sống thoải mái hơn nhiều. Mặc dù, phải 2 năm sau, bố mẹ tôi mới có đủ tiền làm thêm 1 restroom riêng cho nhà. Ngày đầu tiên được xài một “restroom” thật. Chao ơi! đă kể ǵ!

Bây giờ, 6 năm qua. Con bé nhà trên vẫn c̣n ở với chúng tôi. Nhưng giờ đây, nó và cả nhà nó đă coi tôi như thần! Không có tôi th́ ai dịch thư từ, ai đi họp phụ huynh, ai nói chuyện với cô giáo dùm ba mẹ nó, ai đi nhà băng, ai dắt chúng đi bệnh viện… Giờ đây nó gọi tôi là “Cô Bé” xưng “Con”. Mỗi khi tôi than “Cô Bé mệt quá” là cả hai chị em nó giành nhau đấm lưng, lấy nước và quạt cho tôi. Sáu năm sau, tôi thấy ḿnh là vua của nó. Bây giờ, nó đă 10 tuổi và tôi 18. Tôi có thể xài restroom của nó hàng chục giờ để cho nó đứng ngoài khóc chơi. Mà thôi! Giờ đây tôi và mẹ không cần save giấy và bao nylon nữa. Vậy là vui lắm rồi!

*

Cô Luật Sư Phạm Đào Bạch Tuyết và ông Luật Sư Robert Mullin đă giúp bố mẹ tôi hoàn tất giấy tờ. Anh Tưởng bảo trợ tài chánh. Vậy là tôi ngon ơ! Lấy một cái tên Mỹ cho bơ những ngày cơ cực.

Orchid- sang trọng, đài các và…. quí tộc! Bây giờ, tôi sống vui, tự tin và yêu đời. Tôi không đi hái dâu nhổ hành nữa. Tôi đă là cô giáo của Trung Tâm Việt Ngữ Văn Lang. Tôi không trốn trong tủ nữa. Tôi đă bước lên sân khấu và tôi có những tiếng la ó cổ vơ của khán giả. Tôi không sợ cơ quan di trú nữa, tôi đă là công dân Mỹ. Tôi đă có quá nhiều t́nh thương của mọi người.

Tôi như đứa con út , lạc loài, thất lỡ, nay mới t́m được nhà để về!

Orchid Nguyễn

-- Kẻ Sĩ Bắc Hà (ke_si_bac_ha@yahoo.com), August 02, 2004

Answers

Response to Orchid LĂ¢m Quỳnh



Không ngờ một cô bé nhỏ nhắn dể thương, ăn nói hoạt bát mà tôi thường thấy trên Asia lại có một tuổi thơ khổ cực như thế. Cùng các bạn VN trong nước. Đọc bài trên chắc các bạn thấy được Việt Kiều họ đă sống và vương lên như thế nào ở đất nước thứ hai này. Như chính bản thân KSBH này cực khổ lắm, ai cũng vậy vừa đi học vừa đi làm muốn ngoi đầu lên trong xả hội này không phải dể. Trăm ngàn đắng cay. Cầu chúc MC Orchid Lâm Quỳnh những lời chúc tốt đẹp nhất. Cô bé xứng đáng những ǵ cô bé đă va đang có.

-- Kẻ Sĩ Bắc Hà (ke_si_bac_ha@yahoo.com), August 02, 2004.

Moderation questions? read the FAQ